Voor iedereen die met kunst bezig is, is het een echt vraagstuk. Tot wanneer ben ik amateurkunstenaar, en vanaf wanneer ben ik nu professioneel?
Een vraagstuk dat de gemiddelde psycholoog, kuisvrouw of notaris minder bezig houdt. Vanaf dat je er centen mee verdiend en je hebt er de gepaste diploma’s of vaardigheden voor dan ben je een professionele psycholoog, kuisvrouw of notaris.
Als kunstenaar of uitoefenaar van artistieke vaardigheden blijft die vraag echter wel rond jou hangen. Zelfs al heb je een diploma, of zelfs al werk je erin.
Ik kan het als beoefenaar van beiden perfect beamen.
Ik ben namelijk in hoofdberoep psychologe. Ik heb hier een diploma voor behaald en ik ben aangenomen bij ocmw Gent. Maar van zodra ik het diploma had kon ik ook al zonder blikken of blozen claimen dat ik psychologe was. Met mijn erkende diploma op zak kan je moeilijk iets anders beweren.
Daarnaast ben ik echter ook al 6 jaar improvisator en draai ik toch ook al zeker 3 jaar mee in het professioneel circuit. Het werkt namelijk zo, ik speel af en toe voor geld en ik geef ook les tegen betaling. Bovendien stampte ik een volledige improgroep uit de grond en een bedrijf voor animaties. Maar hoe lang en uitgebreid ik het ook al doe, geen kat die aanneemt dat ik een professioneel improvisator ben. Integendeel. Moest ik een euro krijgen voor iedere x dat mij gevraagd wordt:’hoe is het nog met uw hobby?’, dan zat ik al lang in Costa Rica (of zo).
Geen hond die echter zal vragen naar mijn ‘hobby’ als psychologe. Integendeel, ik schud het beroep soms zelfs moeilijk van mij af en moet mensen er soms aan herinneren dat ik niet aan het werk ben.
Onder improvisatoren, comedians en acteurs is dat een heel andere zaak. Zelden word je al door je naasten of vrienden als professioneel aanschouwd, maar zeker collega’s gaan niet snel aannemen dat je professioneel als improvisator in het leven staat. Nochtans denk ik dat ik ondertussen een uitgebreidere professionele mening heb over impro dan over psychologie.
Dus dat brengt mij terug om mijn vraag. Wanneer stop het ‘amateur zijn’ en wanneer start het professionalisme.
Is het iets dat in je eigen hoofd kan zitten of wordt dit je opgelegd door de maatschappij en je omgeving?
Wat mij alvast opvalt is dat ‘met je kop op tv komen’ in Belgie bijna als definitie wordt beschouwd van een professioneel acteur zijn. Nochtans lopen er daar velen rond die veel minder acteren of spelen dan de gemiddelde improvisator met een eigen bedrijf of groep. Hetzelfde geldt voor degene met een kunstenaars statuut. Eens je dat hebt ben je een kunstenaar. Nochtans kan het zijn dat je amper speelt.
Maar de zelfredzame improvisator die opdrachten gaat spelen en in de weekends improshows speelt voor 50-80’mensen en wekelijks voor 40-50 mensen dat zou een amateur zijn. I beg to differ.
Alleen is er 1 probleem: je kunt niet echt iets vastleggen, welk bewijs heb je eigenlijk van je geweldige improset? Enkel de aanwezigen. Het is niet bepaald zo dat de pers onze bezigheid documenteert of recenseert. Sterker nog, het is ook niet zo dat je het kan filmen en dat je kan zeggen: voila dit is het, dit is wat ik doe. Want improvisatie is nu eenmaal iets dat niet echt goed op film blijft plakken. Dus, het is een fluide bezigheid, zonder concrete bewijzen. Da, moet het wel een hobby zijn he.
En dan is er ook nog het gebrek aan ambitie soms. Collega-improvisatoren met bakken talent die,zich verschuilen achter het credo: ik kan er geen geld mee verdienen, ik doe dit als hobby of ik doe het gewoon graag. Maar ondertussen blijven ze ter plaatse trappelen, geraken ze inderdaad niet vooruit en blijven ze dobberen in het amateurvijvertje.
Als we van dit kunstenveld iets willen maken dan gaan we moeten starten met trots zijn, met luid roepen dat dit echt iets interessant is, die impro.
Maar tegelijk gaan we ook aan kwaliteitscontrole moeten doen. Niet zomaar beweren dat elke vorm van impro de top is en met kritische blik aanschouwen wat we wekelijks brengen. Alleen zo groeien we, en zo evolueren we ook van amateur naar professioneel.
Althans, dat hoop ik toch….